Η Αναζωπύρωση του Παραδοσιακού Καπνού και η Πτώση του “Ψυχρού” Vape
Τα τελευταία χρόνια, παρατηρείται μια ειρωνική στροφή στη λαϊκή αντίληψη για τον καπνό. Ενώ στα μέσα της δεκαετίας του 2010, τα vape (εδώ θα μπορούσε να τοποθετηθεί μια εικονική φωτογραφία με σύγχρονη συσκευή) προβάλλονταν ως το “μέλλον” και σύμβολο τεχνολογικής εξέλιξης, σήμερα η εικόνα τους έχει υποστεί σημαντική διάβρωση. Αντίθετα, το παραδοσιακό χαρτονένιο τσιγάρο βιώνει μια απροσδόκητη αναβίωση στον πολιτισμικό διάλογο. Καμπάνιες όπως αυτή του μάρκας Hestia στη Νέα Υόρκη, που στοχεύουν να μετατρέψουν το κάπνισμα σε αντικείμενο λατρείας για μια “αποστάτιδα” ελίτ, αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα . Οι διαφημιστικές πρακτικές αυτές, που εμφανίζονται μέσω ινφλουένσερς και αποκλειστικών εκδηλώσεων, ενισχύουν μια αφήγηση νοστηρότητας και ανταρσίας – μια αφήγηση που συνειδητά αντιτίθεται στην “απομυθοποίηση” του ηλεκτρονικού τσιγάρου.
Ο Ρόλος των Μέσων Ενημέρωσης στη Διάπλαση Αντίληψης
Η αναπαράσταση του καπνίσματος σε ταινίες και τηλεοπτικές σειρές (π.χ., το “The Idol”) έχει αυξηθεί δραματικά, ιδίως σε περιεχόμενο προσανατολισμένο σε νεαρά ακροατήρια . Αυτή η επιστροφή δεν είναι τυχαία: Ενώ μελέτες της δεκαετίας του 2000 είχαν συνδέσει την απεικόνιση καπνίσματος στον κινηματογράφο με την αύξηση του καπνίσματος στους εφήβους, σήμερα η προσοχή των ΜΜΕ συχνά επικεντρώνεται αποκλειστικά στους κινδύνους του Ηλεκτρονικά τσιγάρα. Αναζητήσεις στα ειδησεογραφικά αρχεία για τον όρο “τσιγάρο” επιστρέφουν περισσότερα αποτελέσματα σχετικά με τους κινδύνους του vape (απώλεια γεύσης, μείωση σπερματοζωαρίων) παρά για τους θανατηφόρους κινδύνους του παραδοσιακού καπνού . Αυτή η ανισορροπία στη δημοσιογραφική κάλυψη συμβάλλει σε μια παραπλανητική ιεράρχηση κινδύνων, όπου το λιγότερο βλαβερό προϊόν (το ηλεκτρονικό τσιγάρο) εμφανίζεται ως ο μεγαλύτερος απειλή, ενώ το πλέον θανατηφόρο (το χαρτονένιο τσιγάρο) επανακτά μια αύρα κοινωνικής αποδοχής ή τουλάχιστον κανονικοποίησης.
Ψηφιακό Μάρκετινγκ και Στόχος στους Νέους: Το “Αόρατο” Παράδειγμα
Παρά τους νόμους που περιορίζουν την άμεση διαφήμιση, τα Ηλεκτρονικά τσιγάρα έχουν βρει εύκορα δρόμους προώθησης μέσω των ψηφιακών πλατφορμών. Μελέτη ανάλυσης περιεχομένου λογαριασμών ηλεκτρονικών τσιγάρων στο Weibo (κινέζικο Twitter) αποκάλυψε εξειδικευμένες στρατηγικές :
- Έμφαση σε Ελκυστικά Προϊόντα: Διαφημίσεις που υπερτονίζουν γεύσεις (π.χ., καραμέλα, φρούτα), σχεδιασμό και τεχνολογικές καινοτομίες.
- Λανσάρισμα Μέσω Κοινωνικής Δραστηριότητας: Δημιουργία hashtag, διαγωνισμοί και αλληλεπίδραση με χρήστες για να προκύψει ως κοινωνικό τρεντ.
- Συγκαλύψεις των Κινδύνων: Ελαχιστοποίηση ή πλήρης αγνόηση των ζητημάτων υγείας, μετατοπίζοντας την προσοχή προς την “στυλάτη” και την “κοινότητα”.
Αυτές οι πρακτικές είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές στους νέους: 33% των εφήβων αναφέρει ότι βλέπει διαφημίσεις ηλεκτρονικών τσιγάρων τουλάχιστον μία φορά το μήνα, με τα κοινωνικά δίκτυα (50.5%) και τα φυσικά καταστήματα (49.8%) να είναι τα κύρια κανάλια ενημέρωσης . Το γεγονός ότι το 15% των εφήβων βλέπει ηλεκτρονικά τσιγάρα σε καταστήματα κοντά στα σχολεία τους επιβεβαιώνει τον ευαίσθητο στόχο αυτών των στρατηγικών.